Van het vluchtverhaal heb ik een fotoboek gemaakt. Het verhaal van 2300 woorden is aangevuld met oude foto’s en postkaarten. Het boek telt 30 pagina’s en wordt in een beperkte oplage verdeeld.
Wil je een fotoboek, stuur dan een mail naar redstarlinezoeker@gmail.com. Dit kan nog tot eind van deze maand. (febr. 2018)
Een nieuw jaar. Ik dacht tijd voor iets anders….(lees : geen opzoekingen, blogbericht, etc)
In de brochure van Vormingplus vond ik volgende tekst ” Eén van de bekendste werken uit de schilderkunst is ongetwijfeld “Het Angelus” van Jean-François Millet (1814 -1875).Moest het schilderij niet zijn afgebeeld, dan wist ik niet over wie of wat ze het hadden. Misschien is het bij jullie ook zo? Je herkent de afbeelding maar wie was de schilder, voor wie werd het gemaakt, wat is de betekenis,….
foto: wikipedia
Verder in de aankondiging stond dat er twee tentoonstellingen in Rijsel gewijd zijn aan Millet : één retrospectieve en een tentoonstelling waaruit de invloed van Millets werk op de Amerikaanse kunst wordt aangetoond(*).
Het feit dat het ging over een schilder die werkte toen mijn overgrootouders leefden, trok mijn aandacht. De aankondiging dat Millet invloed heeft gehad op de Amerikaanse kunst trok mij over de streep. Ik schreef mij in en vergat mijn voornemen.
Toch nog even opzoeken wat Angelus wil zeggen voordat ik naar de lezing van Joris Copenberghs ga, dacht ik.
Het angelus (voluit Angelus Domini nuntiavit Mariae = Engel des Heren heeft aan Maria geboodschapt) is een katholiek gebed dat oudsher (sinds 1571) driemaal daags gebeden wordt; om zes uur ’s morgens, twaalf uur ’s middags en zes uur ’s avonds. Dus drie maal per dag roept de kerkklok op tot gebed met drie keer drie klokslagen die worden gevolgd door een beurtzang van evangelische citaten waartussen vervolgens een weesgegroet gebeden wordt. De eerste beweging is die van God naar mens. De tweede is het antwoord van de mens “Hier ben ik.” En de derde is het samengaan van de wereld van de mens en God. De gelovigen stopten hun werkzaamheden om te bidden. Dit gebruik is grotendeels in onbruik geraakt.
Op het schilderij zien we dus de landbouwer en zijn vrouw op het land die even rust houden om te bidden. We zien rechtsboven de kerk.
Ik nam een foto in de tentoonstelling om te laten zien hoe klein het schilderij is in werkelijkheid. Het is klein omdat het niet in grote prestigeuze ruimtes moet hangen. Het is op het eerste zicht ook geen historische inkijk bij een belangrijk persoon. Het gaat over een boer, niet “de” boer.
De gids liet ons kijken en gaf er zelf de volgende woorden aan.
Het is een schilderij dat deemoed (nederigheid) uitdrukt. En ook dankbaarheid en verbondenheid. Millet was een religieus man en een boerenzoon. Hij wist wat hij schilderde en deed het met liefde. Het schilderij gaat over de waarheid van het gewone, eenvoudige dagelijkse leven zonder het te romantiseren.
Ik laat je meegenieten van enkele andere werken van Millet. De foto’s heb ik genomen op de tentoonstelling in Rijsel.
een onafgewerkt schilderij en mooi
Vaak bevatten Millets doeken haast archetypische beelden die wijzen op een hard leven op het platte land.
Het zijn beelden die worden overgenomen in de sociale fotografie van de jaren 1910 -1930 in Amerika. Crisis en armoede waren er troef. Fotografen als Dorothea Lange (1895 – 1965) en Walker Evans (1903 – 1975) hadden hetzelfde doel. De wezens en dingen tonen zoals ze zijn. Om hun beelden te vormen, hebben deze kunstenaars inspiratie gevonden in de realistische schilderkunst en in de schilderijen van Millet.
Om de echtheid te onderlijnen worden de opnames begeleid door uitgebreide legende’s om naam en stem te geven aan de stemlozen. Een gekend voorbeeld is Migrant Mother van Lange.
foto : redstarlinezoeker
Deze foto’s uit 1936 maakte Dorothea Lange in opdracht van de Farm Security Adminstration omtrent de gevolgen van de Grote Depressie. De moeder is Florence Owens Thompson. Hier afgebeeld met twee van haar kinderen.
Als je het mij vraagt, het zou even zo een hedendaagse foto kunnen zijn, genomen in één van de vele Europese vluchtelingenkampen.
(*) Jean – François Millet & Millet VSA
Palais Beaux-Arts Lille 13 octobre 2017 – 22 janvier 2018
Vorige week werd een verkorte versie van het vluchtverhaal van de familie Casier -Dewilde op de site van Familiegeschiedenis geplaatst.
https://familiegeschiedenis.be/verhaal/op-de-vlucht-in-eigen-land
Als ik even terug zie, dan heb ik aan het verhaal gewerkt van juni 2016 tot november 2016. In het eerste deel van het jaar schreef ik over de familie Vanderiviere – Demeulenaere meer specifiek over de Zouaaf Charles Vanderiviere.
Hierbij moet ik vaststellen dat de Red Star Line er dit jaar enkel op de achtergrond was. Maar ik kan je verzekeren dat er nieuwe verhalen volgen in 2018.
Voor wie nog wat wil grasduinen in de verhalen van dit jaar, zijn hier de verwijzingen :
familie Vanderiviere – Demeulenaere (artikelen 2017 tot en met mei)
familie Casier – Dewilde (artikelen 2017 vanaf juni )
Ik wens jullie allen : een heel gelukkig nieuwjaar.
Nieuwsgierig naar wat er aan staat te komen!
Een nieuw jaar, nieuwe kansen
nieuwe dromen.
Volg dan verder deze website.
Tot in 2018.
Het is niet omdat er bijna wekelijks een verslag was van het vluchtverhaal van meter Alice en haar familie, dat ik niets meer heb gelezen over migratie. Integendeel.
Een mooi verhaal over Ellis Island is “Laatste dagen op Ellis Island” van Gaëlle Josse. Het werd uit het Frans vertaald door Floor Borsboom en uitgegeven bij De Geus.
Over een paar dagen sluit het immigratiecentrum. We schrijven 3 november 1954. Directeur John Mitchell is de laatste op het eiland en hij kijkt in zijn dagboek terug op de vele schepen vol hoopvolle immigranten. Ik vond het een melancholisch boek gebaseerd op feiten. Een terechte winnaar van de EU literatuurprijs.
Het tweede boek dat ik wil voorstellen is “met de helm geboren” geschreven door Stefaan Van Laere. Het is een biografisch vertelling gebaseerd op het rijkgevulde leven van Oscar Glas (1899 – 1996). In de Grote Oorlog was hij één van de Belgische opgeëisten uit Gent. In de jaren twintig ging hij zijn geluk zoeken in de Verenigde Staten. Zijn oude dag bracht hij door in het kunstenaarsdorp Sint-Maartens-Latem en later in Gent.
Leer kinderen om van lezen en geschiedenis te houden. Dat is het doel van het boek getiteld “Les enfants de la Red Star Line“. geïllustreerd door Emmanuelle Eeckhout op tekst van Michèle Baczynsky en Geraldine Kamps.
Het boek vertelt ons het verhaal van een 9 jarig joods kind, Yasha, die in een zeer arm dorp in Oekraïne woont tot de ochtend van 1923, wanneer gewapende Kozakken alles op hun pad vernietigen. Yasha en zijn gezin ontvluchten de ellende en het geweld en gaan naar Amerika. Yasha laat ons de lange, zware en gevaarlijke reis van zijn familie beleven en hij ontmoet er ook nieuwe vrienden.
Dit verhaal over ballingschap en hoop, geïnspireerd door echte gebeurtenissen, is door meerdere generaties migranten geleefd en is meer dan ooit actueel nieuws.
Veel leesplezier.
Kaarten schrijven : wie doet het nog vandaag?
Gelukkig schreef men vroeger veel en gelukkig waren er familieleden die de kaarten bewaarden.
Voor mijn “voorlopig” laatste deel van het vluchtverhaal, post ik enkele kaarten uit 1919 : geschreven in Wondelgem door vrienden en familie en gericht aan Theophiel Casier, Handzame.
Veel leesplezier met deel 14
Dat er heel veel tijd gaat in opzoekingen moet ik jullie niet meer vertellen. En heel soms komt het tot een bijzondere ontmoeting. Deze zomer maakte ik kennis met Paula Vergote. Ze houdt het café “Steenoven” open in Wontergem.
Wat Paula te maken heeft met onze familie lees je in deel 13 van het vluchtverhaal familie Casier – Dewilde.
Lees wat er 99 jaar geleden gebeurde met de vluchtelingen in de Grote Oorlog.
Gevechten, soldaten die Wondelgem verlaten, opgeëisten, de aanhoudende griepepidemie, wederom vluchten,…. De ellende blijft maar duren of is er dan eindelijk toch een verandering?
We schrijven deel 12 van het verhaal van de familie Casier – Dewilde. Het is augustus 1918.
brengt het verhaal van de mensen die Oostnieuwkerke, Staden en Westrozebeke moesten verlaten tijdens de Grote Oorlog.
Aan de hand van 15 staties vertellen we het verhaal van de vluchtelingen : Schuwe maandag, de eerste vlucht richting Frankrijk en Engeland, de Schoolkolonies, de terugkeer, de heropbouw.
Je vind er onze kleine bijdrage aan de hand van de dagboeknoties van Julia Huyghe (groottante). De volledige tekst kun je hier lezen.
Er hangt ook een foto van Cyriel Pype, de broer van mijn grootvader. Hij was soldaat en is gesneuveld bij het eindoffensief.
Meer informatie over zijn dienstjaren bij het Belgische Leger vind je hier.
Ik vond er in de lange lijst van vluchtelingen ” Pype Desiré en Wybaillie Ludivoica” een broer van mijn overgrootvader. Hij vluchtte naar het departement Miévre in de Boulevard de la Republique in het stadje Chateau Chinon. Het jaartal kan ik niet lezen.
Telkens als ik een stukje van het vluchtverhaal heb afgewerkt, denk ik, ik zou dat aan meter Alice willen vertellen… Ik vind dat zelf een gekke gedachte tot ik het boek las ” Tranzyt Antwerpia”.
De journalist, Pascal Verbeken, doet een vluchtroute na van ergens in Rusland (thans Polen ) tot in Antwerpen. De route doet hij op basis van een dagboek van Benjamin Kopp, een jongen van 16 jaar. De journalist schrijft hem brieven over de route zoals ze nu is. Het resultaat is een majestueus portret van Europa.
Mijn route is één veel korter en twee een beschrijving van onze wandeling. En toch het was een unieke ervaring die ik met jullie wil delen in de vorm van een brief aan mijn meter Alice.
De familie Casier – Dewilde verbleef van december 1917 tot januari 1919 op het kasteel Lummerzheim. In december was dit met drie volwassen vrouwen en 18 kinderen.
Oorlog stond gelijk aan honger. En daarom wil ik jullie vertellen hoe mijn oma en haar familie toch aan eten kwam.
In januari 1918 was er goed nieuws tussen alle ellende. Dit alles en nog veel meer lees je in het nieuwe stukje “Alice Casier : december 1917 – januari 1918″